Ochrona lasu wykorzystuje praktyczną wiedzę leśną o sposobach, środkach i czynnościach mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa i stworzenia warunków do prawidłowego wzrostu i rozwoju lasów. Zadaniami ochrony lasu są: poznanie czynników chorobotwórczych, badanie przyczyn powstawania chorób lasu, opracowywanie sposobów likwidacji źródeł chorób lasu, prowadzenie profilaktyki i terapii leśnej.

Ochrony lasu nie można rozpatrywać jako osobnej dziedziny nauki i w oderwaniu od innych działów wiedzy o gospodarce leśnej. Ochrona lasu wiąże się ściśle z typologią leśną, ekologią, urządzaniem lasu, hodowlą, użytkowaniem i łowiectwem. W ramach ochrony lasu znajduje się również ogólnie pojęta ochrona przyrody.

Zagrożenia dzieli się na trzy grupy:

• abiotyczne – ekstremalne zjawiska atmosferyczne (np. silne wiatry, śnieg, ulewne deszcze, wysokie i niskie temperatury);
• biotyczne (np. szkodliwe owady, grzyby patogeniczne, ssaki roślinożerne);
• antropogeniczne – wywołane przez człowieka (np. pożary, zanieczyszczenia przemysłowe, zaśmiecanie lasu).

Zagrożenia abiotyczne

Z grupy zagrożeń abiotycznych na terenie Nadleśnictwa Przedbórz znaczenie mają: niedobór lub nadmiar wilgoci oraz w mniejszym stopniu silne wiatry i przymrozki.

20 lipca 2007 roku przez Nadleśnictwo Przedbórz przetoczyła się nawałnica, która zmiotła z powierzchni ponad 1 500 ha lasu, a kolejne 2 000 ha uszkodziła.

Ogrom zniszczeń spowodował nadzwyczajne zagrożenie dla środowiska poprzez:

• występujące zagrożenia pożarowe w związku z nagromadzeniem materiału łatwopalnego,
• niebezpieczeństwa niekontrolowanego rozwoju owadów, grzybów i chorób lasu zagrażających innym obszarom leśnym,
• zagrożenie występującej bioróżnorodności flory i fauny.

Tak duża skala szkód i zagrożeń wymagała niestandardowego postępowania przy udostępnianiu terenu, pozyskaniu, sprzedaży i wywozie drewna oraz odnawianiu powierzchni.

Prace związane z odnawianiem powierzchni pohuraganowej rozpoczęto wiosną 2008 roku,
a zakończono jesienią 2010 roku.

Zagrożenia biotyczne

Do czynników biotycznych, które mogą powodować niekorzystne zmiany w lasach zalicza się:

• skład gatunkowy

Dominacja gatunków iglastych i niezgodność składu gatunkowego z siedliskiem, są czynnikami zwiększającymi podatność lasów na wpływ innych szkodliwych czynników (np. szkodniki owadzie, grzyby pasożytnicze, szkody od wiatru).

Na terenie Nadleśnictwa Przedbórz większość drzewostanów jest zgodna, bądź częściowo zgodna z siedliskiem. Niekorzystnym zjawiskiem jest natomiast dominacja sosny, której udział wynosi 90,4% powierzchni Nadleśnictwa.

• Zagrożenia ze strony czynników owadzich

Szczególnie duże szkody w lesie wyrządzają w czasie masowych pojawów, owady roślinożerne, uszkadzające tkanki drzew i krzewów. Ze względu na pozycję w łańcuchu chorobotwórczym, szkodniki klasyfikuje się następująco:

• pierwotne, atakujące drzewostany nie uszkodzone dotychczas przez inne czynniki. Największe szkody w Nadleśnictwie powodują: brudnica mniszka i barczatka sosnówka. Obserwowano też większą aktywność boreczników. Problem w ostatnim czasie stanowią także pędraki chrabąszczy;
• wtórne, atakujące drzewostany osłabione działaniem innych czynników. Szkodniki wtórne zagrażają głównie na terenach przylegających do zakładów przerabiających drewno. Na gruntach porolnych oraz w drzewostanach osłabionych pożarem obserwuje się zagrożenie ze strony przypłaszczka granatka.
• nękające, nie powodują zamierania drzewostanów, lecz ich osłabienie i zniekształcenie.

Występowanie szkodników pierwotnych jest monitorowane poprzez wykładanie pułapek feromonowych i prowadzenie jesiennych poszukiwań szkodników sosny.

• Zagrożenia ze strony grzybów pasożytniczych

Najczęściej występującymi chorobami odgrzybowymi na terenie Nadleśnictwa są: huba korzeni i opieńkowa zgnilizna korzeni. Huba korzeni występuje przede wszystkim w drzewostanach sosnowych na gruntach porolnych. Do innych chorób, o niewielkim znaczeniu należą: zgorzel siewek, mączniak dębu, osutka sosny i obwar sosny.

• Zagrożenie ze strony ssaków roślinożernych

Szkody powodowane przez ssaki roślinożerne polegają na

• zgryzaniu pędów młodych drzew przez sarny, jelenie, łosie, zające i króliki;
• spałowaniu drzew przez jelenie i łosie,
• osmykiwanie drzew  przez samce jeleniowatych,
• zadeptywaniu upraw przez jeleniowate i dziki,
• uszkadzanie systemów korzeniowych przez drobne gryzonie,
• uszkadzanie drzewostanów przez bobry

W lasach Nadleśnictwa Przedbórz, szkody od zwierzyny dotychczas mają niewielkie znaczenie gospodarcze, w związku z czym Nadleśnictwo ogranicza się do działań profilaktycznych polegających na: palikowaniu poszczególnych drzewek i zakładaniu osłonek w uprawach zagrożonych. Ograniczenie szkód następuje także poprzez odpowiednio prowadzona gospodarkę łowiecką.

Zwiększa się ilość szkód wyrządzanych przez bobry. Występują one niemal wszędzie tam, gdzie drzewostany sąsiadują z ciekami wodnymi.

Zagrożenia antropogeniczne

W świetle postępującej ekspansji infrastruktury technicznej, związanej z dynamiką rozwoju gospodarczego kraju, czynniki pochodzenia antropogenicznego stanowią w ostatnim okresie największe zagrożenie dla trwałości ekosystemów leśnych. Podejmowane są działania polegające głównie na łagodzeniu skutków ich działania.

Do zagrożeń składających się na oddziaływanie antropogeniczne  zaliczamy:

• zanieczyszczenie powietrza i imisje przemysłowe,
• zagrożenia związane z transportem,
• zagrożenia związane z gospodarką odpadami,
• zagrożenia związane z nadmierną penetracją lasów przez człowieka,
• szkodnictwo leśne powodowane przez człowieka.

Najpoważniejszym z zagrożeń jest zagrożenie pożarowe ze względu na rozmiar szkód wyrządzanych przez ogień. Największe zagrożenie występuje w okresie wczesnej wiosny oraz wakacji. Zdarzają się także celowe podpalenia.

Nadleśnictwo Przedbórz zostało zakwalifikowane do I - szej kategorii (najwyższej) zagrożenia pożarowego.

Kwalifikacji tej dokonano na podstawie:

• udziału siedlisk borowych, drzewostanów iglastych i młodszych klas wieku na tych siedliskach,
• stopnia penetracji lasów przez człowieka,
• warunków atmosferycznych,
• zagęszczenia sieci dróg komunikacyjnych,
• rozmieszczenia zakładów przemysłowych oraz osad ludzkich wśród lasów.